Thơ Boris Pasternak - Phần 3

15.ĐÊM ĐÔNG

Khắp mặt đất màu trắng
Trắng xóa đến tận cùng.
Một ngọn nến cháy trên bàn
Cháy trên bàn ngọn nến.

Như trong mùa hè, một đàn ruồi nhỏ
Vào ngọn lửa đang bay
Những bông tuyết từ sân rơi vào đây
Bám vào khung cửa sổ.

Bão tuyết vẽ lên trên kính
Những vòng tròn và những mũi tên.
Một ngọn nến cháy trên bàn
Cháy trên bàn ngọn nến.

Trên trần nhà chiếu sáng
Những chiếc bóng nằm lên
Đan chéo những bàn tay, bàn chân
Đan chéo nhau số phận.

Và rơi xuống hai chiếc guốc
Với tiếng cộc cộc trên sàn
Và sáp từ cây đèn chong đêm
Như nước mắt vào áo quần nhỏ giọt.

Và tất cả đều biến mất trong sương
Màu bạc và màu trắng
Một ngọn nến cháy trên bàn
Cháy trên bàn ngọn nến.

Thổi vào ngọn nến từ trong góc
Cơn nóng quyến rũ đến lạ lùng
Giương đôi cánh giống như thiên thần
Đôi cánh có hình cây thập ác.

Cả tháng hai một màu tuyết trắng
Kể ra, chỉ là chuyện đương nhiên
Một ngọn nến cháy trên bàn
Cháy trên bàn ngọn nến.

Зимняя ночь

Мело, мело по всей земле

Во все пределы.

Свеча горела на столе,

Свеча горела.

Как летом роем мошкара

Летит на пламя,

Слетались хлопья со двора

К оконной раме.

Метель лепила на стекле

Кружки и стрелы.

Свеча горела на столе,

Свеча горела.

На озаренный потолок

Ложились тени,

Скрещенья рук, скрещенья ног,

Судьбы скрещенья.

И падали два башмачка

Со стуком на пол.

И воск слезами с ночника

На платье капал.

И все терялось в снежной мгле

Седой и белой.

Свеча горела на столе,

Свеча горела.

На свечку дуло из угла,

И жар соблазна

Вздымал, как ангел, два крыла

Крестообразно.

Мело весь месяц в феврале,

И то и дело

Свеча горела на столе,

Свеча горела.

16.CHIA LY

Chàng đang đứng nhìn từ ngưỡng cửa

Mà chẳng nhận ra ngôi nhà của mình.

Nàng ra đi giống như người trốn chạy

Khắp mọi nơi dấu vết của tan hoang.

Khắp trong những căn phòng cảnh bề bộn

Nhưng mà mức độ của sự tan hoang

Thì chàng không thể nhận ra vì chứng

Đau nửa đầu và nước mắt ngập tràn.

Có tiếng ù trong tai từ sáng sớm

Chàng đang tỉnh táo hay mơ màng?

Và tại vì sao ở trong đầu chàng

Mọi ý nghĩ đều hướng về phía biển?

Khi nhìn qua sương muối trên cửa sổ

Thì ánh sáng của Chúa chẳng thấy đâu

Và sự bế tắc của nỗi u sầu

Với biển hoang – gấp hai lần giống thế.

Nàng đã từng là người chàng yêu mến

Và thân thương dù đường nét bất kỳ

Giống như biển luôn gần gũi với bờ

Bằng tất cả mọi lằn ranh của sóng.

Và cũng giống như những cây lau sậy

Bị nhấn chìm sau một trận cuồng phong

Những đường nét và vóc dáng của nàng

Đi vào tâm hồn chàng, chìm xuống đáy.

Trong những năm khổ nhục, vào thời kỳ

Mà đời sống tủi hờn không thể tưởng

Thì từ đáy sâu của số phận kia

Nàng đã đến với chàng như con sóng.

Và khi đó giữa vô vàn trở ngại

Từng vượt qua bao nguy hiểm gian nan

Con sóng đưa nàng, con sóng đưa nàng

Xô nàng đến người kề vai sát cánh.

Và bây giờ nàng đã ra đi hẳn

Có thể là do ép buộc gì thôi.

Sự chia ly ăn thịt cả hai người

Và nỗi buồn mang xương ra gặm nhấm.

Và chàng đứng nhìn xung quanh bốn phía

Vào cái thời điểm ra đi của nàng

Nàng đã lôi ra và lục lung tung

Mọi thứ lộn ngược trong từng ngăn tủ.

Chàng thơ thẩn, và đến khi trời tối

Chàng đem xếp đặt mọi thứ vào rương

Những mẫu thêu và những mảnh vải con

Bị nàng vứt lung tung khắp mọi phía.

Và bởi vì còn cây kim ở đó

Chưa rút đi nên đâm vào tay chàng

Đột nhiên tất cả hình ảnh của nàng

Chàng nhìn thấy và khóc thầm lặng lẽ.

 Разлука

С порога смотрит человек,

Не узнавая дома.

Ее отъезд был как побег.

Bезде следы разгрома.

Повсюду в комнате хаос.

Он меры разоренья

Не замечает из-за слез

И приступа мигрени.

В ушах с утра какой-то шум.

Он в памяти иль грезит?

И почему ему на ум

Bсе мысль о море лезет?

Когда сквозь иней на окне

Не видно света божья,

Безвыходность тоски вдвойне

С пустыней моря схожа.

Она была так дорога

Ему чертой любою.

Как морю близки берега

Bсей линией прибоя.

Как затопляет камыши

Волненье после шторма,

Ушли на дно его души

Ее черты и формы.

В года мытарств, во времена

Немыслимого быта

Она волной судьбы со дна

Была к нему прибита.

Среди препятствий без числа,

Опасности минуя,

Волна несла ее, несла

И пригнала вплотную.

И вот теперь ее отъезд,

Насильственный, быть может.

Разлука их обоих съест,

Тоска с костями сгложет.

И человек глядит кругом:

Она в момент ухода

Все выворотила вверх дном

Из ящиков комода.

Он бродит и до темноты

Укладывает в ящик

Раскиданные лоскуты

И выкройки образчик.

И, наколовшись об шитье

С невынутой иголкой,

Внезапно видит всю ее

И плачет втихомолку.

17.GẶP GỠ

Tuyết rơi trên những con đường

Trên những mái nhà thoai thoải

Anh bước ra khởi động đôi chân

Thấy em đứng ngoài cánh cửa.

Em một mình, mặc bành tô thu

Đầu không đội mũ, chân không ủng

Em đang ghìm nén niềm xúc động

Và bông tuyết ướt đang nhai.

Những bờ giậu và những cây

Khuất trong sương, xa tít tắp

Em một mình giữa tuyết rơi

Và em đứng vào trong góc.

Nước đang chảy từ chiếc khăn

Theo ống tay vào cổ tay áo

Và từng giọt, từng giọt sương

Trên mái tóc em nhấp nháy.

Và mái tóc vàng của em

Tỏa sáng ngời trên gương mặt

Trên thân hình, trên chiếc khăn

Và áo bành tô em khoác.

Tuyết trên bờ mi ẩm ướt

Và trong mắt một nỗi buồn

Cả vẻ ngoài của em được xếp

Chỉ từ một mẩu con con.

Em như làm từ thỏi sắt

Mạ bằng chất antimon

Để em trở thành vết cắt

Vết cắt vào trái tim anh.

Sự ngoan hiền của những nét này

Khắc vào tim anh muôn thuở

Bởi thế gian này đầy rẫy

Những gì nghiệt ngã, đắng cay.

Chính vì thế mà sẽ nhân lên

Cả đêm này trên tuyết trắng

Anh không thể đưa ra giới hạn

Giữa hai ta – giữa hai đứa mình.

Nhưng ta từ đâu, ta là ai

Khi từ những năm tháng ấy

Chỉ điều ong tiếng ve còn lại

Còn ta đã không có trên đời?

Свидание

Засыплет снег дороги,

Завалит скаты крыш.

Пойду размять я ноги,

За дверью ты стоишь.

Одна, в пальто осеннем,

Без шляпы, без калош,

Ты борешься с волненьем

И мокрый снег жуешь.

Деревья и ограды

Уходят вдаль, во мглу.

Одна средь снегопада

Стоишь ты на углу.

Течет вода с косынки

По рукаву в обшлаг,

И каплями росинки

Сверкают в волосах.

И прядью белокурой

Озарены: лицо,

Косынка, и фигура,

И это пальтецо.

Снег на ресницах влажен,

В твоих глазах тоска,

И весь твой облик слажен

Из одного куска.

Как будто бы железом,

Обмокнутым в сурьму,

Тебя вели нарезом

По сердцу моему.

И в нем навек засело

Смиренье этих черт,

И оттого нет дела,

Что свет жестокосерд.

И оттого двоится

Вся эта ночь в снегу,

И провести границы

Меж нас я не могу.

Но кто мы и откуда,

Когда от всех тех лет

Остались пересуды,

А нас на свете нет?

18.NGÔI SAO GIÁNG SINH

Mùa đông đứng đó.

Gió thổi từ thảo nguyên.

Và Hài nhi lạnh lùng trong máng cỏ

Giữa sườn non.

Hơi ấm của con bò sưởi ấm Hài nhi

Có nhiều con thú

Đứng trong hang kia

Làn khói ấm lượn lờ trên máng cỏ.

Rũ áo lông khỏi rơm trong ổ

Khỏi những hạt kê

Những người chăn chiên ngái ngủ

Từ mỏm đá hướng miền xa nhìn về.

Xa xa là cánh đồng và nghĩa trang trong tuyết

Những văn bia mộ chí, những hàng rào

Một chiếc càng xe ngựa trong đống tuyết

Và bầu trời trên nghĩa địa đầy sao.

Còn bên cạnh, một ngôi sao không quen

Rụt rè hơn cả ngọn đèn dầu lạc

Trong cửa sổ nhỏ của chòi canh gác

Lấp lánh trên đường về thành phố Bêlem.

Ngôi sao này bốc cháy như đống rơm

Ở phía xa bầu trời, xa Thiên Chúa

Như phản chiếu đám cháy, như trang trại

Chìm trong lửa và đám cháy trên sân.

Nó nhô lên như đống cao đang cháy

Là đống cỏ khô hay một đống rơm

Đám cháy ở giữa hoàn vũ mênh mông

Đang hốt hoảng trước ngôi sao mới ấy.

Và cái vầng hồng càng sáng rực hơn

Thì nó có nghĩa là điều gì đấy

Làm cho ba nhà chiêm tinh vội tới

Theo tiếng gọi của ngọn lửa khác thường.

Sau họ có lạc đà mang quà tặng

Mấy chú lừa nhỏ bé có yên lưng

Từng bước ngắn đi từ trên núi xuống.

Bằng ảo ảnh của tương lai hiện lên

Tất cả những gì đi qua sau đó

Mọi xã hội, ước mơ và ý nghĩ

Tương lai của phòng tranh, viện bảo tàng

Mọi trò vui của tiên nữ, yêu tinh

Mọi cây thông, mọi ước mơ trẻ nhỏ.

Tất cả run rẩy của nến, mọi xích xiềng

Mọi vẻ huy hoàng của dây kim tuyến…

…Mọi dữ dằn của gió từ thảo nguyên

…Tất cả táo, mọi quả cầu vàng rộm.

Ngọn những cây trăn che một phần ao

Nhưng từ đây thấy rõ phần còn lại

Xuyên qua tổ quạ và những ngọn cây

Người chăn chiên có thể nhìn thấy rõ

Lừa và lạc đà đi dọc bờ ao.

Họ khép vạt áo và nói với nhau:

– Ta theo những người tôn thờ phép lạ.

Khua chân lâu trong tuyết cho ấm người

Những vết chân trần trên đồng rực sáng

Như những tấm mica dẫn vào chiếc lều.

Chó gầm gừ dưới ánh sáng của sao

Theo những vết chân như là lửa nến.

Đêm lạnh buốt giống như trong chuyện cổ

Có ai đó từ đống tuyết vun lên

Luôn vô hình nhập vào hàng của họ

Bầy chó thận trọng, sợ hãi nhìn quanh

Nép vào chân chủ đợi chờ tai họa.

Cũng trên đường ấy, cũng qua một vùng

Có mấy thiên thần đi giữa đám đông.

Họ vô hình vì họ không có xác

Nhưng trên đường vẫn để lại bước chân.

Rồi bên tảng đá tụ tập đám đông

Trời sáng dần. Thấy những ngọn tuyết tùng.

– Các ngươi là ai? – Mẹ Maria hỏi.

– Chúng tôi là những người chăn, là sứ giả

Từ trời xanh mang đến những lời khen.

– Không vào một lúc. Hãy chờ ở cửa.

Giữa màn sương buổi sáng xám như tro

Những kẻ chăn chiên giẫm chân đứng chờ

Người đi bộ cãi với người cưỡi ngựa

Lạc đà gầm lên, lừa giơ chân đá

Bên máng nước đẽo từ thân cây to.

Trời sáng dần. Và bình minh mang chổi

Quét những ngôi sao cuối giữa trời xanh.

Chỉ các Đạo sĩ trong số đám đông

Được Maria cho vào hang đá.

Người ngủ trong máng, hào quang rực rỡ

Như ánh trăng rọi vào đáy bộng cây

Thay cho áo lông cừu sưởi ấm Người

Là những mũi bò, môi lừa quanh đó.

Họ đứng trong bóng tối, như trong chuồng

Họ thì thầm, cố chọn ra từ ngữ

Bỗng có ai ở trong vùng tối đó

Dùng tay kéo Đạo sĩ sang một bên

Vị Đạo sĩ ngoảnh ra: từ cửa hang

Ngôi sao Giáng Sinh nhìn vào Đức Mẹ.

Рождественская звезда

Стояла зима.

Дул ветер из степи.

И холодно было младенцу в вертепе

На склоне холма.

Его согревало дыханье вола.

Домашние звери

Стояли в пещере,

Над яслями тёплая дымка плыла.

Доху отряхнув от постельной трухи

И зернышек проса,

Смотрели с утеса

Спросонья в полночную даль пастухи.

Вдали было поле в снегу и погост,

Ограды, надгробья,

Оглобля в сугробе,

И небо над кладбищем, полное звёзд.

А рядом, неведомая перед тем,

Застенчивей плошки

В оконце сторожки

Мерцала звезда по пути в Вифлеем.

Она пламенела, как стог, в стороне

От неба и Бога,

Как отблеск поджога,

Как хутор в огне и пожар на гумне.

Она возвышалась горящей скирдой

Соломы и сена

Средь целой вселенной,

Встревоженной этою новой звездой.

Растущее зарево рдело над ней

И значило что-то,

И три звездочёта

Спешили на зов небывалых огней.

За ними везли на верблюдах дары.

И ослики в сбруе, один малорослей

Другого, шажками спускались с горы.

И странным виденьем грядущей поры

Вставало вдали всё пришедшее после.

Все мысли веков, все мечты, все миры,

Всё будущее галерей и музеев,

Все шалости фей, все дела чародеев,

Все ёлки на свете, все сны детворы.

Весь трепет затепленных свечек, все цепи,

Всё великолепье цветной мишуры…

…Всё злей и свирепей дул ветер из степи…

…Все яблоки, все золотые шары.

Часть пруда скрывали верхушки ольхи,

Но часть было видно отлично отсюда

Сквозь гнёзда грачей и деревьев верхи.

Как шли вдоль запруды ослы и верблюды,

Могли хорошо разглядеть пастухи.

– Пойдёмте со всеми, поклонимся чуду, –

Сказали они, запахнув кожухи.

От шарканья по снегу сделалось жарко.

По яркой поляне листами слюды

Вели за хибарку босые следы.

На эти следы, как на пламя огарка,

Ворчали овчарки при свете звезды.

Морозная ночь походила на сказку,

И кто-то с навьюженной снежной гряды

Всё время незримо входил в их ряды.

Собаки брели, озираясь с опаской,

И жались к подпаску, и ждали беды.

По той же дороге, чрез эту же местность

Шло несколько ангелов в гуще толпы.

Незримыми делала их бестелесность

Но шаг оставлял отпечаток стопы.

У камня толпилась орава народу.

Светало. Означились кедров стволы.

– А кто вы такие? – спросила Мария.

– Мы племя пастушье и неба послы,

Пришли вознести вам обоим хвалы.

– Всем вместе нельзя.

Подождите у входа.

Средь серой, как пепел, предутренней мглы

Топтались погонщики и овцеводы,

Ругались со всадниками пешеходы,

У выдолбленной водопойной колоды

Ревели верблюды, лягались ослы.

Светало. Рассвет, как пылинки золы,

Последние звёзды сметал с небосвода.

И только волхвов из несметного сброда

Впустила Мария в отверстье скалы.

Он спал, весь сияющий, в яслях из дуба,

Как месяца луч в углубленье дупла.

Ему заменяли овчинную шубу

Ослиные губы и ноздри вола.

Стояли в тени, словно в сумраке хлева,

Шептались, едва подбирая слова.

Вдруг кто-то в потёмках, немного налево

От яслей рукой отодвинул волхва,

И тот оглянулся: с порога на деву,

Как гостья, смотрела звезда Рождества.

19.RẠNG ĐÔNG

Em từng trong số phận anh

Thế rồi chiến tranh, tàn phá

Thật lâu, thật lâu sau đó

Anh không còn nhớ về em.

Thế mà sau đấy nhiều năm

Giọng em làm anh lo lắng.

Đọc lời giao ước suốt đêm

Hồi sinh sau cơn ngất lịm.

Anh muốn chạy ra đám đông

Cùng với những người sôi nổi.

Anh đã sẵn sàng thay đổi

Với tất cả anh sẵn sàng.

Và anh chạy theo cầu thang

Như lần đầu tiên, hiếu động

Ra những con đường tuyết trắng

Đã từng một thuở vắng tanh.

Khắp nơi ấm áp, người dân

Uống trà, vội đi làm việc

Chỉ vừa trong vòng mấy phút

Thành phố thay đổi quá chừng.

Dưới cổng cơn bão tuyết đan

Từ những mảnh rơi dày đặc

Để theo thời gian cho kịp

Dở dang ăn uống cũng đành.

Anh đồng cảm với người dân

Như anh sống cùng họ vậy

Anh tan ra, như tuyết chảy

Chau mày như buổi bình minh.

Những người không tuổi không tên

Cây cối, bà già, con trẻ.

Anh đành chịu thua tất cả

Đó là chiến thắng của anh.

Рассвет

Ты значил все в моей судьбе.

Потом пришла война, разруха,

И долго-долго о тебе

Ни слуху не было, ни духу.

И через много-много лет

Твой голос вновь меня встревожил.

Всю ночь читал я твой завет

И как от обморока ожил.

Мне к людям хочется, в толпу,

B их утреннее оживленье.

Я все готов разнесть в щепу

И всех поставить на колени.

И я по лестнице бегу,

Как будто выхожу впервые

На эти улицы в снегу

И вымершие мостовые.

Везде встают, огни, уют,

Пьют чай, торопятся к трамваям.

В теченье нескольких минут

Вид города неузнаваем.

В воротах вьюга вяжет сеть

Из густо падающих хлопьев,

И чтобы вовремя поспеть,

Все мчатся недоев-недопив.

Я чувствую за них за всех,

Как будто побывал в их шкуре,

Я таю сам, как тает снег,

Я сам, как утро, брови хмурю.

Со мною люди без имен,

Деревья, дети, домоседы.

Я ими всеми побежден,

И только в том моя победа.